ده کاربرد مهم طلا در عصر حاضر

طلا از آغاز تاریخ مکتوب بشر همواره فلزی گران‌بها و محبوب بوده‌است.
در گذشته‌ها از طلا برای ضرب سکه، ساخت جواهرات و کاربردهای هنری استفاده می‌شده‌است. در گذشته سیاست مالی بسیاری از کشورها بر پایه استاندارد طلا استوار بود؛ یعنی پول هر کشوری معادل مقدار مشخصی از طلا بود. نقش و اهمیت طلا بر اقتصاد، سیاست، فرهنگ و در مجموع زندگی انسان‌ها غیرقابل انکار است. اگر به رویدادها و اتفاقاتی که در طول تاریخ برای طلا حادث شده توجه شود، بدون شک می‌توان به این موضوع پی برد که این فلز زرد به تنهایی قادر است سرنوشت یک ملت را تغییر دهد. اما یکی از دلایل اهمیت طلا، کاربردهایی است که در صنایع و زمینه‌های مختلف دارد. در این مطلب از بورسینس قصد داریم  10 کاربرد مهم طلا را شرح دهیم.

1 – جواهرات و زیورآلات

گسترده‌ترین کاربرد طلا، استفاده از آن جهت ساخت زیورآلات و جواهرات است. خواص منحصر به فرد طلا، این فلز گرانبها را به عنوان جزئی بی‌همتا برای صنعت جواهرسازی مبدل کرده است. این خواص شامل جلا و درخشندگی بسیار بالا، رنگ زرد خوشایند، مقاومت در برابر کدرشدگی، قابلیت مفتول شدن، چک‌خواری و قابلیت تبدیل شدن به ورقه‌ها در طرح و شکل‌های مختلف است. همه این خصوصیات از این فلز، عنصری جذاب ساخته که به راحتی به اشیای زیبا و با ارزش در می‌آید، ماهیت طلا به دلایل مختلف، از جمله قابلیت نقدشوندگی بالا، سالم ماندن، مصونیت در برابر تورم و… به گونه‌ای بوده که انگیزه داشتن طلا در گذر تاریخ، در بسیاری از کشورها وجود داشته است. تقریبا همه مردم دنیا طلا را یک سرمایه آسیب‌ناپذیر می‌دانند، از این رو، از چند جهت به طلا و جواهر نگاه می‌کنند.

• اول، خرید برای سرمایه‌گذاری
• دوم، خرید برای استفاده کردن
• سوم، خرید برای هدیه دادن
• چهارم، خرید به عنوان یک کالا هنری و قابل توجه از نظر ارزش

تقاضای طلا برای جواهرات در طول سال تغییر می‌کند. اما به طور معمول در سه ماه آخر سال، بالاترین مقدار را نشان می‌دهد و در بسیاری از کشورها، بالاترین میزان تقاضای طلا در روزهای قبل از سال نو آنهاست که به دلیل مصرف طلا در ساخت جواهرات می‌باشد. آمار منتشر شده توسط شورای جهانی طلا (WGC) نشان‌دهنده این مطلب است که اگرچه در سالیان اخیر، تلاش‌ها و فعالیت‌های صنعتی، حجم بالا و روزافزونی از مصرف طلا را دربر داشته اما همچنان ساخت جواهرات و زیورآلات به طور میانگین، بیش از 50 درصد مصرف سالیانه طلا را به خود اختصاص داده است.

2 – الکترونیک

مهمترین استفاده طلا از صنعت، استفاده از آن در صنایع الکترونیک است. وسایل الکترونیکی به حالت جامد در ولتاژها و جریان‌های بسیار پایین، در نقاط تماس به آسانی فرسایش یافته و زنگ زده می‌شوند. طلا به دلیل رسانایی بالا و مقاومت زیاد در برابر خوردگی و زنگ‌زدن (یعنی می‌تواند جریان را به خوبی هدایت کند، بدون اینکه خورده شده یا زنگ بزند در حالیکه فلزاتی مثل نقره و مس، با اینکه رساناهای بهتری نسبت به طلا هستند، اما به مراتب پایداری کمتری در برابر خوردگی یا زنگ زدن دارند) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اجزای الکترونیکی ساخته شده از طلا، دارای ماندگاری بسیار بالا هستند. طلا در اتصالات و پست‌های تقویت کننده، لحیم‌کاری‌ها، سیم‌های ارتباطی و نوارهای ارتباطی (سیم‌های برهنه) نقش مهمی را ایفا می‌کند. در هرحال تقریبا در هر وسیله الکترونیکی که تصور می‌شود، مقدار کمی طلا مورد استفاده قرار گرفته است.
این کاربرد طلا، از استفاده برای موبایل‌ها، ماشین حساب‌ها، وسایل دیجیتالی، جی پی اس‌ها و غیره گرفته تا وسایل الکترونیکی بزرگی مانند تلویزیون‌ها، کامپیوترها و ابر پردازشگرها را شامل می‌شود. به عنوان مثال در تکنولوژی‌های نمایشی مانند حسگرهای لمسی صفحه2های نمایش، ال ای دی‌ها و ال‌سی‌دی‌ها و همچنین در تکنولوژی‌های ذخیره اطلاعات مانند فلش مموری‌ها و مادربوردها از طلا استفاده می‌شود. استفاده طلا در این صنعت، معمولا به صورت آبکاری بر روی دیگر فلزات و یا بصورت آلیاژ با مقادیر کوچکی از نیکل یا کبالت به منظور افزایش ماندگاری قطعات، سیم‌ها و کابل‌ها و همچنین افزایش سرعت انتقال اطلاعات است.

3 – دندانپزشکی

با وجود هزینه گزاف، طلا در دندانپزشکی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد که به دلیل عملکرد عالی و قابلیت فوق‌العاده این فلز است. آلیاژهای طلا برای پرکردن دندان‌ها، در تاج‌ها و همچنین در اتصالات و کاربردهای ارتودنسی استفاده دارند. از مهمترین دلایل استفاده گسترده طلا، در دندانپزشکی، می‌توان به ویژگی شیمیایی این فلز اشاره کرد که ساختاری ثابت و غیرقابل ترکیب با دیگر مواد را دارا است. از 700 سال قبل از میلاد مسیح، طلا برای دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. میزان اتلاف بالا و قیمت بالای آن، در زمان‌های گذشته، انگیزه‌ای شد تا از موارد جایگزین در این زمینه استفاده شود. با این حال مقداری طلای استفاده شده در دندانپزشکی، دوباره در حال زیاد شدن است. زیرا برخی از مواد جایگزین شده، دارای خاصیت غیرترکیبی کمتری نسبت به طلا است و این موضوع ممکن است در زمان‌های طولانی، در سلامت دهان اثر منفی ایجاد کند.

4 – پزشکی

در حال حاضر طلا جهت تشخیص بیماری‌ها و سرطان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از جمله آنها می‌توان به تشخیص بیماری‌های مالاریا و ایدز و همچنین سرطان‌های پروستات و دهان اشاره کرد. به عنوان مثال برای تشخیص بیماری مالاریا، با استفاده از تست تشخیص سریع، تنها کافی است یک قطره خون بر روی نوار تست قرار گیرد.
در این حالت اگر، انگل مالاریا وجود داشته باشد دیسک نانو ذرات طلا تغییر رنگ می‌دهد. این آزمون ساده بسیار قابل اعتماد است و می‌تواند در هر نقطه از جهان بدون نیاز به تجهیزات گرانقیمت استفاده شود. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، (WHO) تست تشخیص سریع (RDTs) مالاریا در سال 2011 معادل 155 میلیون دلار فروخته شده است.
طلا جهت درمان بیماری‌ها و سرطان‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که از جمله آنها می‌توان به درمان سکته قلبی و سرطان دهانه رحم با استفاده از نانو ذرات طلا اشاره کرد. در سال‌های اخیر، موضوع استفاده از طلا در علم پزشکی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

5 – صنایع فضایی

طلا در مدارات موجود در فضاپیماها مورد استفاده قرار می‌گیرد، چون طلا یک رسانا و رابط (متصل‌کننده) قابل اعتماد است. به علاوه بخش‌های از اغلب وسایل فضایی به وسیله فیلم پلی‌استری از طلا پوشیده می‌شود. این فیلم، اشعه مادون قرمز را منعکس کرده و به تثبیت درجه حرارت، وسیله فضایی کمک شایانی می‌کند. بدون این پوشش، بخش‌های با رنگ تیره فضاپیما، مقدار زیادی از گرما را جذب خواهد کرد. طلا همچنین به عنوان یک روان‌ساز، (روغن) بین قسمت‌های مختلف مکانیکی عمل می‌کند. در خلاء فضا، روانساز‌های ارگانیکی، تبخیر شده و به خاطر شدت تابش موجود در آن‌سوی (ماورای) اتمسفر زمین در هم می‌شکند (تجزیه می‌شود). در حالیکه طلا دارای قدرت برش خیلی کمی است و فیلم‌های نازکی از طلا بین قسمت‌های در حالت حرکت بحرانی به عنوان یک روان‌ساز به کار برده می‌شود و مولکول‌های طلا تحت نیروی سایش و اصطحکاک بر روی یکدیگر سر خورده و تحت عنوان یک روان‌ساز و روغن عمل می‌کند. همچنین کلاه ایمنی که یک فضانورد می‌پوشد نیز با فیلم نازکی از طلا پوشیده شده است. این فیلم نازک بیشتر اشعه خورشیدی خطرناک موجود در فضا را منعکس کرده و از چشمان و پوست فضانورد محافظت می‌کند.

6 – صنایع غذایی

طلا به صورت یک افزودنی می‌تواند به خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها افزوده شود. به عنوان مثال برگ طلا به صورت گرد یا پوسته‌پوسته در پخت یا برای زیبایی روی برخی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های تجملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مشهورترین نوشیدنی‌های دارای طلا، در عصر حاضر، می‌توان به یک نوشیدنی سنتی آلمانی اشاره کرد که به معنی “آب طلا” ترجمه شده است و دارای اندکی برگ طلا است. و یا نوشیدنی‌های کوکتل دارای برگ طلا که در حدود 1000 دلار آمریکا قیمت دارد. در قرون وسطا، پادشاهان و افراد برجسته برای نشان دادن میزان برخورداری میزبان و یا با این باور که عنصری چنین ارزشمند و کمیاب که باید برای سلامتی مفید باشد در نوشیدنی‌ها یا خوراکی‌ها از گرد یا پوسته‌های طلا استفاده می‌کردند. لازم به ذکر است که طلا در ساختار شیمیایی بدن انسان، هیچ‌گونه جایگاهی ندارد. همچنین در حالت عادی، فاقد هرگونه مزه یا ارزش غذایی است.

7 – داروسازی

در اثر حاضر استفاده از طلا (به ویژه نانو ذرات طلا) در صنعت داروسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است که این موضوع به دلیل خواص منحصر به فرد این فلز گرانبها است.
به عنوان مثال به منظور درمان بیماری‌های مختلف، از جمله ورم مفاصل، رماتیسم، ایدز و سل از طلا استفاده می‌شود.

8 – شیشه‌سازی

طلا استفاده‌های فراوانی در صنعت شیشه‌سازی دارد. اساسی‌ترین کاربرد طلا در شیشه‌سازی، استفاده از آن به عنوان رنگدانه است. در هنگام حرارت دادن، مقدار بسیار کمی از طلا (به صورت معلق در شیشه) رنگ یاقوتی باشکوهی در شیشه ایجاد خواهد کرد. طلا همچنین برای ساخت شیشه‌های مخصوص برای ساختمان‌ها و قالب‌های کنترل‌شده در شرایط آب و هوایی مختلف، کاربرد دارد. اگر مقدار کمی از طلا در شیشه پراکنده شود، یا بر روی سطح شیشه اندود (پوشیده) شود، در این حالت، اشعه گرمایی به طرف خارج منعکس می‌شود و باعث می‌شود تا ساختمان در تابستان‌ها به علت انعکاس نور خورشید به خارج، خنک باقی بماند و در زمستان‌ها به علت انعکاس گرمای داخل ساختمان به طرف داخل، ساختمان گرمای خود را حفظ می‌کند.
همچنین پنجره‌ای آکرلیک، کابین‌ خلبان، در بسیاری از هواپیماهای ارتشی دارای روکشی از طلاست. استفاده از این روکش باعث می‌شود که این پنجره‌ها، حامل جریان برق باشند و همین ویژگی موجب از بین رفتن قطرات یخ زده و برفک از روی پنجره‌های کابین خلبان می‌شوند تا دید خلبان کم نشود. طلا به دلیل بازتاب گرما به هنگام پرواز در آب و هوای بسیار گرم، موجب می‌شود که هوای کابین خلبان، برودت لازم را حفظ کرده و خنک بماند. به هنگام پرواز در ارتقاعات بسیار بلند و سرد نیز، به دلیل آنکه طلا رسانای حرارت و گرماست، هوای کابین گرم باقی می‌ماند.

9 – لیزر

یکی از مهمترین کاربردهای طلا در بخش لیزر، در علوم پزشکی (لیزر یونی) است. سطوح داخلی که به وسیله طلا پوشیده شده، تمرکز اشعه را کنترل می‌کند. در انتشار لیزر، بخار لیزر طلا می‌تواند نور قرمز با دانسیته بالا که نیاز به طول موج بالا دارد را تولید کرده و سلول‌های سرطانی را بدون هیچ زخمی، در مجاورت سلول‌های سالم نابود سازد. لیزر کم‌وزن جدید به وسیله افراد نظامی طراحی شده و در محل تماس با صفحات طلا کاربرد دارد که برای زخم‌های ایجاد شده در مناطق جنگی استفاده می‌شود. به وسیله این تکنولوژی، از دست‌دادن خون کاهش یافته و شانس زنده ماندن در مورد زخم‌های جدی افزایش می‌یابد. در بیمارستان‌ها نیز این تکنولوژی جدید، اجازه می‌دهد تا در صدمه‌های جدید و اورژانسی، (بدون حرکت دادن بیمار) شانس زنده ماندن افزایش یابد. در حقیقت لیزرهای وابسته به طلا که انقلابی در عرصه پزشکی ایجاد کرده‌اند دارای کاربردهای فراوانی هستند. (از تخریب سلول‌های سرطانی تا جراحی‌های اورژانسی و جراحی‌های حساس روی چشم و بافت مغز را امکان پذیر کرده است).

10 – پشتوانه پولی

هزاران سال است که طلا به خاطر کمیاب بودن و ارزش بالا به عنوان یک وسیله مبادله شناخته شده است.