کشور ایران از لحاظ جغرافیایی بر روی کمربند معدنی جهان قرار دارد و از ذخائر عظیم فلزات و کانیهای با ارزش برخوردار است. همین موضوع از نظر تاریخی موجبات گسترش دانش و صنعت فلز کاری از ایران به سایر مناطق جهان را فراهم ساخته، به طوری که ساکنین مصر، بابل، هند و جیحون با تمام پیشرفتهایی که در عصر خود داشتند نتوانستند در این زمینهبر ایرانیان پیشی بگیرند. صنعت طلا و جواهر و ساخت و تولید زیور آلات و مصنوعات فلزات قیمتی ایران در این رابطه سرآمد کشورهای جهان است.
آثار هنری بسیار ارزشمند و گرانبهائی که امروزه موزههای معتبر داخلی و خارجی و مجموعههای خصوصی کلکسیونرهای معروف دنیا را در سراسر جهان زینت بخشیده است، بیانگر این حقیقت میباشد که طلاسازان و جواهرسازان ایرانی در ادوار مختلف تاریخی چه پیش از اسلام و چه بعد از آن در ساختن اشیاء تزئینی و زیور آلات گرانبها، از مهارت خارق العادهای برخوردار بودهاند و امروزه هر بینندهای که آنها را در موزههای معروف بین المللی مشاهده مینماید، خلاقیت و توانمندی حیرت برانگیز سازندگان ایرانی این اشیاء را تحسین میکند. مجسمه مشهور بز بال دار، جام طلای افسانه زندگی، جام طلای مارلیک و دهها اثر تاریخی دیگر اصیلترین اسناد تاریخ فرهنگی و هنری صنعت گران ایرانی در گذرگاه زمان و کارنامه درخشان پیشینیان ما به شمار میروند.
فرهنگ و تمدن ماد را میتوان پیشگام سبکهای هنری دانست، با تشکیل امپراطوری عظیم هخامنشی، روند نزدیکی فرهنگها و تمدنهای شرق باستان به نقطه عطف خود رسید. هنر فلزکاری ماد و هخامنشی، به دلیل پیوستگی فرهنگی، به صورت دقیق قابل تفکیک نیست. شکوفایی و توسعه اقتصادی، سیاسی به خصوص در دوران هخامنشی، به خلق آثار بسیار با ارزش هنری در تمامی زمینهها به خصوص در فلزکاری انجامید که نمونههای شاخص آن، از تخت جمشید، پاسارگاد، شوش و همدان، به دست آمده است.
همچنین باید اشاره کرد که در دوره هخامنشیان برای اولین بار در جهان سکه طلا توسط داریوش کبیر در ایران ضرب گردید که به آن داریک گفته میشود. تا آن دوره در دنیای آن روز هنوز سکههای طلا ضرب نشده بود. سکههای رایج از مس، مفرغ و نقره بود و پس از داریوش در کشورهای دیگر هم سکهی طلا ضرب شده است.
در عصر ساسانیان نیز مصرف طلا در ایران فراوان بود. براساس نوشتههای مورخین سرشناسی نظیر ویل دورانت، گیرشمن، شاردن و دیگران، در ادوار مختلف تاریخی فعالیتهای تولیدی وبازرگانی مصنوعات طلا و جواهر و سنگها و مواد طبیعی قیمتی رونق فراوانی داشته است و طبقه اشراف و ثروت مندان جامعه عموما از وسایل و اشیاء زینتی گرانبهائی که از طلا وجواهرات ساخته شده بود استفاده میکردند. از شکوه و عظمت دست ساختههای هنری ایرانیان در روزگاران هخامنشی و ساسانی هرچه گفته شود کم است. پادشاهان این سلسله نظیر هرمز اول، خسرو دوم چنان به ساخت زیور آلات اشرافی و به ویژه تاج و تخت پادشاهی توجه داشتند که حیرت مورخین را برانگیخته است. تئوفیلاکتوس مورخ بیزانسی و ثعالبی مورخ عرب در وصف تاج و تخت پادشاهان مذکور مطالبی نگاشتهاند و اعتراف کردهاند که طلا و جواهر سازان ایرانی در عصر خود همواره شهره آفاق بودهاند.
با گام نهادن به قرن بیستم صنعت طلا جواهر سازی ایران وارد عصر جدیدی شد. زیرا به تدریج لباسهای ایرانیان از حالت سنتی گذشته خارج گردید و در اثر افزایش رفت و آمدهای مردم ایران به ویژه با اروپائیان تاحدود زیادی صنعت طلا وجواهر سازی هم تحت تأثیر قرار گرفت و سبکهای جدیدی در تولید مصنوعات مردم پسند به کار گرفته شد از جمله جورجیایی، ویکتوریایی و ادواردی. البته در تاریخ ایران پس از استقرار سلسله پهلوی نیز تزئینات شاهی نظیر تاج جدید، چوگان جدید، جامههای جدید و غیره ساخته شد که هم اکنون در موزه جواهرات بانک مرکزی نگهداری میشود.
به هر صورت تاریخ طلا و جواهرات ایران سرشار از غرور و افتخارات فراوان برای سازندگان و هنرمندان این صنف و صنعت است و نشان میدهد که همواره در طول تاریخ این کشور طلا و جواهر سازان هنرمند ایرانی باخلق آفرینشهای بی نظیر و بی همتا، توانستهاند توجه جهانیان را به خود جلب کنند. به امید آنکه صنعت جواهرسازی ایران همیشه بتواند در سطح بین المللی مطرح باشد و کارنامه این صنعت و هنر اصیل ایرانی در خشانتر از گذشته باقی بماند