سکه طلا چیست؟
سکه طلا، قطعه‌ای فلزی به شکل دایره و تخت است که وزن، جنس، عیار و شکل مشخصی دارد. هرکدام از انواع سکه‌ها در دو طرف خود دارای اشکال و علائم رسمی مختلفی هستند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. سکه طلا در گذشته پشتوانه مالی بسیاری از کشورها بوده و در برخی از کشورها هنوز هم هست (برخی دیگر از کشورها پشتوان‌های مالی دیگری دارند) در نتیجه ضرب آن باید بصورت کاملا قانونی انجام شود. عیار طلای سکه‌های طلا در ایران (طرح جدید و قدیم) 900 از 1000 است.
منظور از عیار طلا چیست؟
عیار میزان یا واحدی برای تعیین خلوص طلاست. در واقع به نسبت طلای استفاده شده در هر قطعه طلا به وزن کل آن قطعه عیار گفته می‌شود. عیار طلای خالص برابر با 1000 در نظر گرفته می‌شود، یعنی در یک کیلوگرم طلا 1000 گرم طلای خالص وجود دارد. طلای 24 عیار یعنی طلایی که کاملا خالص است، یا این وجود چون هیچگاه طلایی با این عیار وجود ندارد شمش‌ها با عیار 999.9 معامله می‌شوند.
سیر تاریخی سکه طلا در ایران
سکه طلا برای اولین بار در دوران هخامنشیان و حکومت داریوش اول (بین سال‌های 486 الی 521 پیش از میلاد) ضرب گردید. در آن زمان با ارزش‌ترین سکه “دریک” نامگذاری شده بود که وزن آن 8.41 گرم بوده است. از دیگر سکه‌های دوران هخامنشی، سکه‌ای با نام “سیگل” بود که جنس آن از نقره و وزن آن 5.61 گرم بوده است. این سکه ارزشی معادل یک گوسفند را داشت و نرخ تبدیل آن 20 سیگل در برابر یک دریک بود. یعنی ارزش هر دریک برابر با 20 سیگل بوده است. پس از ورود ماشین ضرب سکه و مشخص شدن وزن و اندازه استاندارد سکه‌ها بصورت رسمی در سال 1293 نخستین سکه‌های طلا با عیار 900 در 1000 ضرب و واحد چرخه مالی کشور شدند. ضرب سکه‌های طلا با وزن و اندازه امروزی اولین بار در سال 1310 آغاز گردید، بعد از انقلاب اسلامی سال 1357 سکه بهار آزادی با همان وزن و عیار و اندازه ولی با طرحی متفاوت جایگزین سکه های قبلی شد و تا به امروز با همین نام و ابعاد قبلی در بازار داد و ستد می‌شود.
چرا سرمایه گذاری و خرید سکه طلا، نسبت به سایر انواع طلا محبوبیت بیشتری دارد؟
خرید فیزیکی طلا می‌تواند به اشکال و روش‌های مختلفی انجام شود. امروزه افراد برای خرید فیزیکی طلا با مشکلی روبرو نیستند و در صورت داشتن سرمایه کافی به راحتی می‌توانند این کار را انجام دهند. طلا را می‌توان بصورت شمش، سکه طلا، طلای آبشده یا جواهرات زینتی خریداری کرد. اما محبوب‌ترین گزینه در بین موارد یاد شده سکه طلاست. تا به اینجا با ماهیت سکه طلا و تاریخچه آن آشنا شدیم. با این حال چه چیزی سکه طلا را به محبوب‌ترین گزینه نسبت به سایر انواع طلا تبدیل کرده است؟
موارد زیر مهم ترین دلایل محبوبیت سکه طلا بین افراد جامعه است:
شمش، نقره و طلای آبشده خریداران خاص خود را داشته و قابلیت فروش کمتری نسبت به سکه دارند.
سود بالایی دارد و می‌توان از آن به عنوان روشی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم استفاده کرد.
سکه طلا همیشه خریدار دارد و هر وقت که دلتان بخواهد می‌توانید به راحتی سکه‌های خود را بفروشید.
هزینه‌های مرتبط با طلای ساخته شده مانند دستمزد ساهت و مالیات بر ارزش افزوده شامل سکه نمی‌شود.
انواع سکه طلا در ایران کدامند؟
حالا که دلایل محبوبیت سکه طلا را با هم بررسی کردیم، وقت آن رسیده با انواع سکه طلا در ایران آشنا شویم. در حال حاضر شناخته‌شده‌ترین نوع سکه در ایران سکه بهار آزادی است با این حال در گذشته انواع دیگری از سکه وجود داشته که در زمان حال هم قابل داد و ستد هستند. پس بیایید با هم انواع سکه و ویژگی‌های وزنی، ظاهری و عیار هرکدام را بررسی کنیم.
انواع سکه بهار آزادی در بازار
از سال 1358 به بعد سکه بهار آزادی جایگزین سکه‌های قدیمی گردید. البته وزن و اندازه و عیار این سکه دقیقا مانند سکه‌های قدیمی است. سکه بهار آزادی را از دو منظر می‌توان تقسیم کرد، از نظر طراحی و از نظر قطع.
از نظر قطع سکه بهار آزادی به سه مدل مختلف تقسیم می‌شود:
سکه تمام بهار آزادی
نیم سکه بهار آزادی
ربع سکه بهار آزادی
سکه یک گرمی
|
نام سکه |
عیار |
وزن (گرم) |
قطر (میلیمتر) |
|
تمام بهار آزادی |
22 |
8.133 |
22 |
|
نیم سکه بهار آزادی |
22 |
4.0665 |
19 |
|
ربع سکه بهار آزادی |
22 |
2.03225 |
14 |
|
سکه یک گرمی |
22 |
1.01 |
13.3 |
انواع سکه بهار آزادی و ویژگی‌های هرکدام از آن‌ها
سکه طرح جدید (امامی) و سکه طرح قدیم چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟
از نظر طراحی، سکه بهار آزادی به دو نوع سکه طرح قدیم و سکه طرح جدید (امامی) تقسیم می‌شود. بعد از انقلاب اسلامی در ایران تاکنون سکه بهار آزادی به دو شکل ضرب و توزیع شده است. سکه بهار آزادی طرح قدیم که از سال 1358 تا 1370 ضرب می‌گردید، تصویر یک روی سکه طرح قدیم مزین به نام حضرت علی (3 باز تکرار نام حضرت علی) و روی دیگر آن بارگاه امام رضا (ع) همراه با عبارت “نخستین بهار آزادی” است. سکه طرح جدید یا امامی که از سال 1370 تاکنون در بازار توزیع می‌شود. تنها تفاوت این سکه با سکه طرح قدیم فقط در طرح روی آن و قیمت است. تصویر یک روی این سکه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی (ره) و تصویر روی دیگر این سکه بارگاه امام رضا (ع) است. همچنین سکه طرح جدید قیمت بالاتری نسبت به سکه طرح قدیم دارد. در عکس زیر می‌توانید، تصویر انواع سکه طلای طرح جدید و قدیم بهار آزادی را مشاهده کنید، نکته‌ای که باید به آن اشاره شود این است که سکه طرح جدید نیم و ربع بهار آزادی دقیقا طراحی مشابه با سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (امامی) دارند و فقط اندازه و وزن آن‌ها کمتر است. در سال‌های گذشته هردو نوع سکه‌های طرح قدیم و جدید در بازار عرضه می‌شدند، اما در حال حاضر سکه تمام طرح قدیم از تابلوی صرافی‌ها حذف شده و به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان طلا به دلیل کمبود تقاضا برای سکه طرح قدیم و اختلاف قیمت زیاد آن با سکه امامی این نوع سکه عملا از چرخه بازار کنار رفته است. قیمت انواع دیگر سکه‌ها مانند: نیم، ربع و گرمی تابع قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید است.
سکه یک گرمی چیست؟
در بین سکه‌های بهار آزادی، سکه یک گرمی از سال 1390 به بعد ضرب گردید، به همین دلیل کمتر بین مردم شناخته شده است. دلیل پیدایش این نوع سکه در چرخه مالی کشور این بود که با افزایش قیمت سکه‌ها و کاهش قدرت خرید مردم مردم برای دید و بازدیدها و هدیه دادن روی به خرید سکه پارسیان آوردند. به همین دلیل بانک مرکزی تصمیم به ضرب سکه‌ای جدید با عیار بیشتر نسبت به پارسیان (عیار سکه یک گرمی 22 است در حالی که عیار سکه پارسیان 18 است.) گرفت تا بتواند جوابگوی نیاز افرادی که خواهان ضرب سکه یک گرمی با قیمت مناسب‌تر و عیار بیشتر نسبت به پارسیان هستند، با رعایت استانداردهای ضرب سکه باشد.
روش محاسبه قیمت سکه بهار آزادی
به روش زیر می‌توان قیمت سکه بهار آزادی را به دست آورد، لازم به ذکر است که اغلب بانک مرکزی در محاسبه قیمت سکه عددی را نیز تحت عنوان حق ضرب لحاظ می‌کند که برخی معتقدند حدود 5 هزار تومان است و این رقم را نیز باید به قیمت بدست آمده اضافه کرد. به عنوان مثال، در زمان ویرایش این مطلب نرخ اونس طلای جهانی 1550 دلار و نرخ برابری دلار به ریال 13000 تومان بوده است. با یک ضرب ساده این اعداد با هم قیمت سکه تمام بهار آزادی در زمان نگارش این متن برابر بوده است با:
تومان 4,746,899.5 = (13,000 * 1,550 * 0.23533) + 5,000
انواع سکه پارسیان
سکه پارسیان در واقع نوعی طلا هستند، اما به دلیل شباهت زیادی که با سکه دارند به عنوان نوعی از سکه‌ها شناخته می‌شوند. محبوبیت و کاربرد این نوع از سکه بیشتر برای هدیه دادن در مجالس و مهمانی‌ها است.
سکه پارسیان از دو لحاظ با سکه بهار آزادی متفاوت است:
|
نام سکه |
عیار |
وزن (گرم) |
|
پارسیان 50 سوتی |
18 |
0.50 |
|
پارسیان 100 سوتی |
18 |
0.100 |
|
پارسیان 150 سوتی |
18 |
0.150 |
|
پارسیان 200 سوتی |
18 |
0.200 |
|
پارسیان 250 سوتی |
18 |
0.250 |
|
پارسیان 300 سوتی |
18 |
0.300 |
|
پارسیان 400 سوتی |
18 |
0.400 |
|
پارسیان 500 سوتی |
18 |
0.500 |
|
پارسیان 1 گرمی |
18 |
1 |
|
پارسیان 1.5 گرمی |
18 |
1.5 |
|
پارسیان 2 گرمی |
18 |
2 |
روش محاسبه قیمت و ارزش سکه پارسیان
اگر قبلا کسی سکه پارسیان به شما هدیه داده است و می‌خواهید بدانید ارزش آن در حال حاضر چقدر است یا اگر قصد خرید سکه پارسیان را دارید، بسیار ساده فقط کافی است وزن مربوط به سکه پارسیان خود را در قیمت هر گرم طلای 18 عیار ضرب کنید. به عنوان مثال: ارزش سکه پارسیان دویست سوت در زمان نگارش این مقاله با توجه به ارزش هر گرم طلای 18 عیار مقدار زیر بوده است:
تومان 98,711 = 0.200 * 493,559
اگر قصد خرید سکه پارسیان داشته باشید، باید موارد زیر را هم به قیمت بدست آمده اضافه کنید.
اجرت ساخت و بسته بندی، که با توجه به وزن کم سکه‌های پارسیان اغلب نباید بیشتر از 4000 تومان باشد.
سود دریافتی طلافروش، که برابر با 7 درصد قیمت حاصل شده است و براساس قانون مالیلت بر ارزش افزوده 9 درصد هم در هنگام صدور فاکتور می‌تواند از شما اخذ کند.
شناخت تجربی اصل بودن سکه‌های طلا
برای تشخیص سکه، باید سکه را روی زمین بیندازید با توجه به صدای زنگ‌دار و ممتدی که ایجاد می‌کند و همچنین نوشته‌های واضح و مشخصی که روی آن درج گردیده می‌توان سکه‌های طلا را تشخیص داد. یکی دیگر از راه‌های تشخیص اصل بودن طلا و سکه از قدیم، گاز گرفتن آن بوده است. احتمالا این حرکت را در فیلم‌ها، انیمیشن‌ها یا حتی در هنگام اهدای مدال به ورزشکاران زیاد دیده باشید. این موضوع، پیشینه ای تاریخی دارد. در گذشته ها برای اطمینان از اصل بودن و خلوص سکه های رایج، آن را گاز می گرفتند، اگر سکه از طلای خالص باشد، جای دندان ها بر آن باقی می ماند.
نکته: تنها مرجع قانونی برای تعیین عیار فلزات گرانبها در داخل کشور موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می باشد.
سیر قیمتی سکه بهار آزادی از 10 سال پیش تاکنون (1398 – 1388)
بررسی نمودار قیمتی سکه طلا از سال 1388 تا 1398 نشان می‌دهد که این کالای گرانبها بیش از 1668 درصد بازدهی برای سرمایه گذاران خود به همراه داشته است. یعنی اگر شما 10 سال پیش به میزان 10 میلیون تومان سکه طلا خریداری می‌کردید الان ارزش سکه های شما تقریبا 166 میلیون تومان بود. (بیش از 16 برابر). این اتفاق نشان می‌دهد سکه طلا را می‌توان به عنوان سرمایه گذاری خوب و مطمئن در بلند مدت به شمار آورد و به عنوان راهکاری خوب برای حفظ ارزش پول در برابر نرخ تورم روی آن حساب کرد.
چگونه به قیمت انواع سکه طلا (بهار آزادی و پارسیان) دسترسی داشته باشم؟
شما به راحتی می‌توانید به مراجعه به صفحه طلا و سکه سایت سیگنال و با استفاده از دیتایی که در اختیار شما قرار می‌دهد به قیمت انواع سکه طلا از جمله: تمام بهار آزادی – نیم سکه – ربع سکه – پارسیان 150 سوتی – 200 سوتی و … دسترسی داشته باشید. به علاوه با استفاده از تحلیل‌های طلا و سکه که کارشناسان خبره تیم سیگنال در اختیار شما قرار می‌دهد، می‌توانید پیش بینی بهتری از قیمت طلا و سکه داشته و سرمایه گذاری خود را با دقت و تامل بیشتری انجام دهید.
