این حباب قیمتی برای هر نوع کالایی می‌تواند باشد، از مواد خوراکی گرفته تا طلا و سکه. به عنوان مثال ماده غذایی را فرض کنید که در بازار به قیمت 20000 تومان عرضه می‌شود اما ارزش واقعی آن بیشتر از5000 تومان نیست، بنابراین این ماده غذایی به اندازه 15000 تومان حباب قیمتی دارد.
چرا حباب؟!
احتمالا این سوال برایتان به وجود آمده باشد که چرا به این اختلاف قیمت به اصطلاح “حباب” گفته می‌شود؟! پاسخ این سوال را اینگونه می‌توان داد که به این دلیل که این اختلاف قیمت برای همیشه ماندگار نیست و بر اثر عوامل اقتصادی و عرضه و تقاضا به وجود آمده است و دیر یا زود این حبابِ به وجود آمده می‌ترکد تا قیمت هر کالایی به ارزش واقعی خود برسد.
حباب طلا و سکه یعنی چی؟
تعیین قیمت واقعی یک کالا، کمی پیچیده است. در نتیجه به سختی متوجه می‌شویم که قیمت آن کالا حباب داشته است و نباید بر روی آن کالا سرمایه‌گذاری می‌کردیم. یکی از کالاهایی که ارزش ذاتی آن تا حدودی مشخص است و فرمول‌های ساده‌ای برای تعیین حباب قیمتی آن وجود دارد، طلا و سکه است.
به اختلاف قیمتی که طلا و سکه در بازار عرضه می‌شود با ارزش واقعی طلا و سکه حباب سکه می‌گویند. حباب طلا به دو حالت حباب مثبت و حباب منفی تقسیم می‌شود که در ادامه هرکدام را بیان می‌کنیم.
مفهوم حباب مثبت و حباب منفی
قبل از اینکه بخواهیم حباب مثبت و منفی را تعریف کنیم، بهتر است با سه اصطلاح زیر آشنا شویم:
قیمت عرضه: قیمتی است که فروشندگان مایل هستند با آن قیمت کالای خود را بفروشند.
قیمت تقاضا: قیمتی است که خریداران مایل هستند کالای مورد نظر را با آن قیمت بخرند.
نقطه تعادل: هنگامی که در بازار قیمت عرضه و تقاضا یکسان باشند، کالا در نقطه تعادل است.
با توجه به توضیحات فوق، هنگامی که قیمت عرضه یک کالا از قیمت تقاضای آن بیشتر باشد، حباب قیمتی مثبت است و بالعکس هنگامی که قیمت عرضه کمتر از قیمت تقاضا باشد حباب قیمتی منفی داریم، که بسیار کمتر از حباب مثبت اتفاق می‌افتد.
در مثال ماده غذایی گفتیم که قیمت عرضه آن 20000 تومان است در حالی که 5000 تومان ارزش دارد، در اینجا به اندازه 15000 تومان حباب مثبت است، زیرا قیمتی که کالا در بازار عرضه می‌شود 15000 تومان بیشتر از حد تصور ما قیمت دارد و این یعنی حباب مثبت که هر لحظه ممکن است، بترکد.
عوامل موثر در به وجود آمدن حباب قیمتی مثبت و منفی
دلیل به وجود آمدن حباب‌های قیمتی مثبت و منفی چیست؟به طور کلی عوامل روانی و به خصوص افزایش بیش از حد نقدینگی، باعث ایجاد حباب قیمت می‌شود.
عوامل موثر در ایجاد حباب مثبت
- زیاد شدن سرمایه در بازار، که باعث افزایش تقاضا در بازار و در نهایت افزایش قیمت‌ها می‌شود.
- کمبود یا نایاب بودن کالای مورد نظر در بازار
- امید به افزایش قیمت کالای مربوطه در آینده و سرمایه‌گذاری مردم در آن
عوامل موثر در ایجاد حباب منفی
- رفتن سرمایه‌گذاران به سمت کالاهای دیگر و کم شدن تقاضا برای کالای مورد نظر
- تولید و عرضه زیاد کالا در بازار
- امید و انتظار سرمایه‌گذاران به کاهش قیمت کالا در آینده
حباب مثبت و منفی در قیمت طلا و سکه
اگر قیمت مثقالی که طلافروشان در تابلوی قیمت های خود نشان می‌دهند از قیمت مثقال جهانی (یا آبشده جهانی) کمتر بود، قیمت طلا حباب منفی دارد. در این حالت یعنی قیمت طلا در ایران ارزش کمتری نسبت به نقاط دیگر دنیا دارد و ممکن است در آینده گران شود، بسیاری در این شرایط سرمایه خود را به خرید طلا اختصاص می‌دهند.
اما اگر قیمت هر مثقال طلای، طلافروشان از قیمت مثقال جهانی بیشتر باشد، اصطلاحا حباب طلا مثبت است و ممکن است در آینده قیمت طلا در ایران ارزان شود تا به ارزش واقعی خود برسد. طبیعی است که حباب منفی کمتر در ایران اتفاق می‌افتد و بطورکلی هرچه حباب مثبت طلا کمتر و نزدیک‌تر به صفر باشد، سرمایه‌گذاری در طلا بهتر است.
