تاریخچه گردنبندهای طلا
گردنبند از اولین زیورآلاتی است که توسط بشر مورد استفاده قرار گرفته است. گردنبندها اغلب در مراسمهای آیینی، مذهبی، جادویی و یا مراسم عزاداری و خاکسپاری استفاده میشده و همچنین نشانگر ثروت و موقعیت افراد بوده است پس به این نکته پی میبریم که از فلزات و سنگهای گرانبها برای ساختن گردنبند استفاده میشده است.
یکی از اجزای اصلی تشکیل دهندهی گردنبند یک نوار یا زنجیر است که دور گردن بسته میشود. زنجیرها عموما از جنس طلا، نقره یا پلاتین هستند. هر گردنبند یک قسمت ضمیمه دارد که از آن آویخته میشود و یا درون زنجیر آن قرار میگیرد. این ضمائم شامل آویز، پلاک، طلسم یا صلیب است که از مواد قیمتی یا نیمه قیمتی مانند الماس، مروارید، یاقوت، زمرد، لعل و یا یاقوت کبود برای ساختن آن استفاده میشود.
گردنبند های تاریخی
انسانهای ماقبل تاریخ اغلب از مواد طبیعی مثل پر، استخوان، صدف و همچنین مواد گیاهی برای ساختن گردنبند استفاده میکردند ولی در عصر برنز، جواهرات فلزی جایگزین زینتهای پیشا فلزی شدند. اولین شواهد تاریخی که گردنبندهای ابتدایی در آن به نمایش در آمدهاند، مجسمهها و هنر خاور نزدیک باستان هستند اما اولین گردنبندهایی که در آن فلزات گران بها با آویزهای سنگی به کار رفته، در اروپا ساخته شدند.
تمدنهای باستانی
در بین النهرین مهرههای استوانهای شکل به نخ کشیده میشدند و به عنوان جواهر استفاده میشدند. در بابل آویزهایی از جنس عقیق، لاجورد و طلا از یک زنجیر طلا آویخته میشدند. سومریان باستان از طلا، نقره، سنگ لاجورد و عقیق مهره میساختند و برای ساختن گردنبند آنها را به ریسمان میکشیدند. در مصر باستان از انواع مختلفی از گردنبند استفاده میشده است. طبقات پایین اجتماع، یقههایی با تزئینات طبیعی برای مراسم مذهبی، جشن ها و عزاداریها میپوشیدند. این یقهها معمولا با شیشه، سفال و مهرههای تو خالی تزئین میشد. این مهرهها از مواد قیمتی و نیمه قیمتی ساخته میشد و به نخ کشیده میشد. طبقات بالای اجتماع از گردنبند هایی با آویز طلا به شکل گیاهان استیلیزه، حیوانات و حشرهها استفاده میکردند. در این دوره از تعویذ یا چشم نظر برای ساخت گردنبند بهره گرفته شد.
در تمدن کرٍت باستان تمام طبقات اجتماعی اعم از کشاورزان از گردنبند استفاده میکردند. دهقانان سنگها را به نخی از جنس درخت کتان متصل میکردند اما افراد متمول از مهرههایی از جنس عقیق، مروارید، آمیتیس و کوآرتت استفاده میکردند. آویزهایی به شکل پرندگان، حیوانات و انسان که از مهرههای این گردنبندها آویزان میشدند.
در یونان باستان گردنبندهایی بسیار ظریف با کمک هنر مسگری ساخته شدند. برای اولین بار انواع جدیدی از زنجیرهای چندلایه که به هم بافته میشدند، ساخته شدند. تزئینات این زنجیرها شامل موارد زیر بود:
گل و بوتههایی با لعاب سبز یا آبی
اشکال حیوانی
آویزهایی به شکل یا فرم گلدان که تارهایی از انتهایآن آویخته میشد.
هم چنین زنجیرهای بلند طلا با آویز کنده کاری شده به همراه یک ظرف کوچک عطر که از آن آویخته میشد بسیار رواج داشتند.
سبکهای جدیدی در دوره ی هلنی بال و پر گرفتند:
گردنبندها وقطعات رنگارنگٍ جواهر که توسط سنگهای رنگی ساخته و پرداخته میشدند
فینیال سر حیوانات
آویز های نیزه شکل
آویزهایی به شکل غنچه و شکوفه
در تمدن اتروسک برای اولین بار از تکنیک گرانولیشن بهره گرفته شد. در تکنیک سطح جواهر با گویها و دانههای ریزی از جنس فلزات گرانبها پوشیده میشود.
اتروسکیها مهره های فلزی را با تکنیک گرانولیشن تزئین می کردند و آنها را همراه با دیگر مهرهها از جنس شیشه یا سفال لعاب دار از زنجیر میآویختند تا گردنبندهای رنگی بسازند.
در رم باستان گردنبند تنها یکی از گونههای مختلف جواهر بود که توسط قشر ممتاز استفاده میشد. گردنبندهای طلا و نقره همیشه توسط اشیاء نیمه قیمتی مانند کهربا، مروارید، آمیتیس و همچنین سنگهای قیمتی مانند یاقوت کبود و الماس آراسته میشد. به علاوه ریسمانهایی از مروارید و صفحههای طلای میناکاری شده و سنگهای درخشان ملیله کاری اغلب مورد استفاده قرار میگرفت. البته خیلی از گردنبندهای بزرگ و همچنین موادی که برای آراستن گردنبند به کار میبردند از خاور نزدیک وارد میشد. بعدها در این امپراتوری در پی حمله ی بربرها جواهرات رنگی و پر زرق و برق محبوب شدند.
در امپراتوری بیزانت (رم شرقی) ریسمانهای مروارید و زنجیرهای پهن طلا بیشتر استفاده میشدند. در این دوره از تکنیک جدید سیاه قلم(مینای سیاه) برای تزئین جواهرات استفاده شد. این تکنیک روی قطعاتی که بیشتر سنگهای رنگ روشن در آن به کار رفته بود، اجرا میشد. در اوایل دورهی بیزانتی شاهد یک گذار و انتقال به جواهراتی با تم مذهبی و مسیحی هستیم که در هنر پیکرتراشی مسیحی به نمایش در آمده است.