این روزها جواهرات به دو صورت زرد و سفید در بازار موجود هستند و هریک طرفداران خود را دارند. بسیاری به خرید طلای زرد به دلیل درخشندگی بیشتر آن علاقه‌مند هستند و برخی طلای سفید را ترجیح می‌دهند. شاید شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که خرید طلای سفید بیشتر با سلیقه‌تان جور است. احتمالا این سوالات هم برای شما پیش آمده باشد که اصلا طلای سفید چیست؟ چگونه ساخته می‌شود؟ تفاوت طلای سفید با طلای زرد چیست؟ و … در این مطلب می‌خواهیم با هم بیشتر با طلای سفید و ویژگی‌های آن آشنا شویم.
به چه چیزی طلای سفید می‌گویند؟
در اواخر دهه 20 و 30 میلادی جواهرات ساخته شده از طلای سفید اولین بار بر سر زبان‌ها افتاد و تا به امروز توانسته طرفداران بسیاری را به خود جذب کند. قبل از اینکه توضیحات در رابطه با طلای سفید را آغاز کنیم بهتر است بدانیم آلیاژ یعنی چه؟ آلیاژ در واقع ترکیبی از فلزات با یکدیگر یا با سایر عناصر نافلزی است که خواص متفاوتی از عناصر تشکیل دهنده خود دارد. رنگ نهایی طلای سفید ناشی از روکش کردن آن با فلز رودیم است. در واقع از آنجا که طلای سفید جلا و درخشندگی خود را بعد از مدتی از دست می‌دهد، یک لایه فلز رودیم روی سطح آن می‌کشند که باعث درخشندگی آن می‌شود. همچنین با اضافه کردن مقداری مس به طلا هم می‌توان طلای صورتی رنگ تولید کرد. افراد زیادی فکر می‌کنند طلای سفید در طبیعت وجود دارد و قابل استخراج است، در حالی که با توجه به مطالب ذکر شده در بالا طلای سفید، آلیاژی از طلا است که از ترکیب آن با فلزات سفید رنگ بدست می‌آید. برای ساخت طلای سفید بیشتر از پلاتین و نقره استفاده می‌شود.
خواص و ویژگی‌های طلای سفید
طلای خالص بسیار نرم است، بنابراین برای افزایش استحکام فلزات دیگری را به آن اضافه می‌کنند. به عنوان مثال برای طلای زرد از فلز مس استفاده می‌شود.
خواص و ویژگی‌های طلای سفید بسته به نوع فلزی که در آن استفاده شده متفاوت بوده و به شرح زیر است.
اگر در ساخت طلای سفید از نیکل استفاده شده باشد، به دلیل سخت بودن نیکل محصول نهایی جنسی سخت دارد و بیشتر برای ساخت حلقه، سنجاق، گیره و زنجیر مناسب است. طلای سفیدی که با استفاده از پالادیوم ساخته می‌شود، نرم و انعطاف پذیرتر است و بیشتر برای ساخت جواهرات و سنگ‌های قیمتی از آن استفاده می‌شود. همچنین به منظور افزایش استحکام و وزن ممکن است در ساخت طلای سفید از نقره، مس و پلاتین هم استفاده شود. طلای سفید را برای جلای بیشتر با روکشی از رودیوم می‌سازند، که این روکش پس از گذشت 12 الی 18 ماه از بین رفته و باید مجددا آن را تمدید کرد.
عیار طلای سفید چند است؟
عیار طلا نشان‌دهنده خلوص آن است و در واقع وزن طلای استفاده شده برای ساخت قطعه در هر 1000 گرم است. به عنوان مثال عیار سکه بهار آزادی 22 از 24 (900 از 1000) است یعنی از 1000 گرم آلیاژ استفاده شده برای ساخت سکه بهار آزادی 900 گرم آن طلا است و مابقی فلزات دیگر مانند مس. بالاترین عیار طلای سفید موجود در بازار 18 است. عیار 18 از 24 (750 از 1000) یعنی 18 قسمت طلا و 6 قسمت فلزات دیگر تشکیل دهنده آلیاژ طلای سفید هستند. همچنین عیار جواهراتی که با طلای زرد هم ساخته می‌شود 18 است. لازم به ذکر است که طلای سفید در عیارهای 14 و 12 نیز در بازار موجود است که جنس آنها محکم‌تر، جلای کمتر و قیمت پایین‌تری نسبت به طلای 18 عیار دارند.
متداول‌ترین ترکیب‌های آلیاژی برای ساخت طلای سفید کدامند؟
در حال حاضر متداول ترین ترکیب‌هایی که برای ساخت طلای سفید استفاده می‌شود به شرح زیر است:
آلیاژ طلا – پالادیوم – نقره (طلا: 750، پالادیم: 200 ، نقره: 50)
آلیاژ طلا – نیکل – مس – روی (طلا: 750 ، نیکل: 135 ، مس: 85 ، روی: 30) که از نیکل برای افزایش استحکام از مس برای افزایش چکش خواری و از روی برای جلوگیری از زنگ زدن مس در این ترکیب استفاده شده است. این آلیاژ قیمت پایین‌تری نسبت به آلیاژ قبلی (طلا – پالادیوم – نقره) دارد و ممکن است باعث حساسیت پوستی و جوش زدن بشود.
آلیاژ طلا – آلومینیوم (78.49 طلا و مابقی آلومینیوم) از این ترکیب برای ساخت طلای ارغوانی رنگ استفاده می‌شود.
طلا – ایندیم (46.17 طلا و 53.83 ایندیم) برای ساخت طلای آبی رنگ.
طلای سفید چه تفاوتی با طلای زرد دارد؟
علاوه بر رنگ تفاوت‌های دیگری بین طلای سفید و طلای زرد وجود دارد؛ این تفاوت‌ها عبارتند ز:
طلای زرد راحت‌تر از طلای سفید خراشیده می‌شود و جنس نرم‌تری دارد، زیرا در ساخت طلای سفید از فلزات محکم‌تری استفاده می‌شود.
برای حفظ جلا می‌توانید طلای زرد را پولیش کنید اما اینکار یک لایه از طلای شما را از بین می‌برد، اما در طلای سفید اگر هم خراش بوجود ییاید می‌توانید قطعه را با رادیوم پر کنید و سطح را بازیابی نمایید. همانطور که در متن هم اشاره شد آلیاژی که برای سخت طلای سفید استفاده می‌شود با طلای زرد متفاوت است. ترکیبات طلای سفید ممکن است باعث حساسیت‌های پوستی شود اما طلای زرد این مشکل را کمتر دارد.
چگونه طلای سفید را از نقره تشخیص دهیم؟
طلای سفید و نقره از لحاظ ظاهری بسیار شبیه هم هستند و برای بسیاری از افراد تشخیص این دو از یکدیگر سخت است. باید بدانید با وجود شباهت ظاهری این دو تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند که این تفاوت‌ها به شرح زیر است:
طلای سفید آلیاژ است که از ترکیب سایر فلزات با طلا بدست می‌آید اما نقره یک عنصر خالص است.
ارزش طلای سفید به علت کمیاب‌تر بودن، بیشتر از نقره است.
طلای سفید نسبت به نقره مقاومت بیشتری نسبت به خراش دارد.
طلای سفید در مقایسه با نقره مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی دارد.
طلای سفید با رودیم پوشش داده می‌شود در حالیکه برای نقره از لایه‌ای استفاده نمی‌شود.
طلای سفید خاصیت چکش خواری بیشتری دارد و راحت‌تر از نقره می‌توان روی آن حکاکی کرد.
علامت‌گذاری این دو با هم متفاوت است. طلای سفید با عیار و قیراط و نقره فقط با عیار علامت‌گذاری می‌شوند.
ته رنگ نقره بیشتر مایل به خاکستری است در حالی که رنگ طلای سفید ممکن است کمی به زردی یا خاکستری بزند.
علاوه بر اهداف زینتی و تزئینی، از نقره در پزشکی، شیرینی پزی و مهندسی نیز استفاده می‌شود. در عوض، طلای سفید فقط در جواهرات یا دیگر وسایل زینتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جواهرات ساخته شده از نقره می‌توانند تا 99.9% درصد خلوص داشته باشند در حالی که بیشترین درصد خلوص طلای سفید 75% یا همان 18 عیار است. با وجود تمامی این تفاوت‌ها بهترین راه تشخیص نقره و طلا سفید، شماره‌ای است که در داخل آن حک شده است. به کدهایی که روی طلا و نقره زده می‌شود اصطلاحا «انگ» گفته می‌شود. اغلب محصولات نقره با استاندارد استرلینگ (Sterling) ساخته می‌شوند، بنابر این روی آنها در کنار شماره عیار، حرف S نیز دیده می‌شود مثلا روی آنها کد «925» یا «S925» انگ می‌شود. انواع محصولات طلا هم با کد K انگ می‌شوند. مانند «18K» یا «21K». در مواردی انگ طلا مانند نقره با واحد 1000 عیار می‌شود، مانند «750» یا «925». در برخی مواقع به اختصار رنگ طلا را نیز بر فلز انگ می‌کنند مانند «YG18K» یا «PG75018K» و یا «WG21K»طلا سفید با حرف W، طلا زرد با حرف Y و طلا صورتی را Pink یا P انگ می‌کنند.
تفاوت طلای سفید با پلاتین چیست؟
یکی دیگر از فلزهای گرانبهایی که با طلای سفید زیاد اشتباه گرفته می‌شود، پلاتین است. ظاهر این دو فلز گرانبها بسیار شبیه به هم است. با این وجود تفاوت‌های اساسی با هم دارند که این تفاوت‌ها شامل موارد زیر است:
پلاتین درخشندگی بیشتری نسبت به طلای سفید دارد، زیرا رنگ آن بصورت طبیعی سفید است.
مقاومت پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
طلای سفید زودتر از پلاتین کدر می‌شود.
چگالی پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
پلاتین از طلای سفید کمیاب‌تر است، بنابراین قیمت آن هم بیشتر از طلای سفید است.
درجه خلوص پلاتین بیشتر از طلای سفید است.
حساسیت پلاتین نسبت به عوامل خارجی کمتر از طلای سفید است.
در حالت عادی تشخیص این دو فلز گرانبها از یکدیگر از روی ظاهر سخت است، بارزترین تفاوتی که در هنگام خرید این دو برای تشخیص بهتر باید به آن توجه کرد، تفاوت در قیمت این دو نسبت به وزن آنها است. گفته شده که پلاتین نسبت به طلای سفید قیمت بیشتری دارد.
