سنگ محک
تعیین عیار از سنگ‌طلا با استفاده از سنگ‌محک روشی مطمعن برای تعیین عیار طلا است. این روش یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها است که به آن محک زدن طلا نیز می‌گویند. این روش از زمان قدیم، وقتی تکنولوژی نبود رایج بوده و تا به امروز کاربران خود را حفظ کرده است. سنگ‌محک وسیله‌ای برای محک زدن و سنجش طلا و عیار طلاست. سنگ‌محک، سنگی سیاه رنگ از جنس سیلیسیم و کوارتز است که در شکل های مختلف در بازار وجود دارد. نام دیگر سنگ‌محک، سنگ‌لیدی است. از گذشته تا به امروز سنگ‌لیدی یا همان سنگ‌محک در هز طلا‌فروشی یافت می‌شود. سنگ‌محک صرفا برای تشخیص طلا از بدل کاربرد دارد آن هم فقط برای طلاجاتی که کم‌وزن و با ورقه‌های نازک هستند مناسب است، چون سنگ محک فقط همان لایه‌ی‌رویی را می‌سنجد و برای طلا‌های توپر مانند النگو‌های مفتولی یا شمش‌های طلا به درستی نمی‌شود با سنگ محک تشخیص داد. به همین خاطر است د ربسیاری از مواقع طلا فروشانبرای آن‌که مطمعن شوند طلایی که از مشتری میخرند واقعا طلاست و عیار یکسانی دارد، مجبورند آن را قیچی بزنند تا از طلا بودن و یکسان بودن عیار آن در همه‌ی قسمت‌های قطعه طلا مطمعن شوند.
نحوه کار با سنگ‌محک
برای تشخیص درصدخلوص طلاجات ابتدا فلز مشکوک به طلا را (20) بار روی سنگ‌محک کشیده و سپس مقداری تیزآب‌سلطانی عیار شده‌را روی آن می‌کشیم (به اندازه یک‌قطره).
1-هیچ واکنشی دیده نمی‌شود: نتیجه آن است که فلز مربوطه طلایی با همان عیار تیزآب یکسان می‌باشد.
2-رنگ اثر کشیده شده روی سنگ کمتر می‌شود: در این حالت عیار فلز مربوطه پایین‌تر از عیار تیزآب می باشد.
3-اثر روی سنگ محک به کلی محو می‌گردد: که حاکی از این است که فلز مربوطه یا اصولا طلا نیست، یا دارای مقدار کمی طلا می‌باشد که می‌بایست با آزمایشات دقیق دیگری (ر‌گیری) مقدار آن مشخص شود.
